Blog Krystyny Jędrzejeckiej: JUBILEUSZE: ROMANA SZYSZKO-BUDYCKA

" Cnota (ta jest bogata) nie może wziąć szkody
Ani się też ogląda na ludzkie nagrody;
Sama ona nagrodą i płacą jest sobie
I krom nabytych przypraw świetna w swej ozdobie".

     29 lutego 2011 roku przypada osiemdziesiąta trzecia rocznica urodzin aktorki estradowej, typowej wodewilistki - ROMANY SZYSZKO-BUDYCKIEJ. Wszechstronnie utalentowana, wrażliwa i urodziwa aktorka znana jest wielu miłośnikom sztuki teatralnej, zwłaszcza województw: warszawskiego, białostockiego i olsztyńskiego (przed wprowadzeniem nowego podziału). Mieszkańcy tych terenów w latach 50. i 60. wielokrotnie mieli możliwość podziwiania Romany Budyckiej w przedstawieniach Teatru Objazdowego PPIE z Warszawy. Oklaskiwali ją gorąco jako Anulkę w "Porwaniu Sabinek" (1956/1957), Roxy w sztuce o tym samym tytule (1957), Cecylię Cardew w "Bracie marnotrawnym" (1958), Justysię w "Mężu i żonie" (1959), Żanetkę z "Niezwykłej przygody" (1961) i "Atomowego roweru" (1962), w "Szczęśliwych dniach" (1963), Zulę w "Kocha, lubi, szanuje" (1964/1965). W 1968 roku w duecie z Januszem Mulewiczem aktorka wystąpiła na VI Krajowym Festiwalu Polskiej Piosenki w Opolu w koncercie p.t. "Bo jeśli śpiewać - to nie indywidualnie". Poza rolami teatralnymi brała udział w różnych widowiskach estradowych, jak "Operetka Satyryczna" w 1953/1954, "Kogel mogel" w 1955, "Ona ma 20 lat" w 1964, w reżyserii Ewy Bonackiej, która angażowała niejednokrotnie Romę do reżyserowanych przez siebie programów telewizyjnych.
    Romana zawsze wyglądała atrakcyjnie i znacznie młodziej, niż wskazywała jej metryka urodzenia. Powierzano jej role nastolatek, jak to miało miejsce np. w sztuce Kożusznika "Kocha, lubi, szanuje". Pisząca te słowa, dwudziestodwuletnia wówczas, grała studentkę Wiesię, a trzydziestosiedmioletnia Roma - szesnastoletnią Zulę. W Sali Kongresowej jako Nowy Roczek brała udział w wieczorze Sylwestrowym.
     Bogaty i różnorodny repertuar Romany stanowią dowcipne piosenki, monologi i utwory satyryczne, wiersze i piosenki dla dzieci. Roma potrafi także przejmująco interpretować poetyckie świadectwa wojny i okupacji, wiersze liryczne i romantyczne. Niezwykle wysoko ceniła wspólne koncerty z pianistą Edwinem Kowalikiem, laureatem V Konkursu Chopinowskiego, w których recytowała m.in. wiersz Or-Ota "Koncert Chopina". Do dziś wspomina te występy z dumą i satysfakcją. Nienaganna polszczyzna, bogate słownictwo i doskonała dykcja predestynowały ją także do prowadzenia koncertów, które powierzano jej z zaufaniem. W sytuacjach awaryjnych, np. kiedy nie dojechała artystka operetkowa, potrafiła zaśpiewać w duecie z Robertem Młynarskim "Usta milczą, dusza śpiewa". Wielokrotnie nagradzana przez dyrekcję Warszawskiej Estrady Wojewódzkiej, otrzymała także Złotą Odznakę za zasługi dla województwa warszawskiego, w dowód uznania za pracę i osiągnięcia artystyczne.

Roma - Justysia w "Mężu i żonie", 1959

"Mąż i żona"

"Atomowy rower"

"Porwanie Sabinek"

"Porwanie Sabinek" z Henrykiem Pręgowskim

Z Henrykiem Pręgowskim w "Roxy", 1957

"Mąż i żona", z Jerzym Zajączkowskim, 1959

Roma z Bohdanem Krzywickim w "Kocha, lubi, szanuje", 1964/1965

Z Bohdanem Krzywickim w "Kocha, lubi, szanuje".

     Po zlikwidowaniu etatów w PPIE przy Puławskiej 24 w Warszawie, uczestniczyła w licznych imprezach estradowych, organizowanych przez polskie estrady i prywatne agencje artystyczne, takie jak ASWAR - śpiewaka Leopolda Nowosada, POLONEZ - pieśniarki Hanny Markiewicz i wiele innych.
     W latach 1968-1969 powodzeniem u publiczności i uznaniem krytyki cieszył się kabaret "Show na Gnojnej", oczywiście z udziałem Romy Budyckiej, także Damiana i Macieja Damięckich, Janusza Mulewicza. W tym programie Estrady Stołecznej gościnnie pojawiały się modne wtedy polskie gwiazdy, jak Teresa Tutinas, Fryderyka Elkana, Bohdan Łazuka i inne estradowe sławy. Program tak się podobał, że Stołeczna Estrada w 1972 r. dała miłośnikom kabaretu następny - "Szemrane tango", również w kawiarni MDM, na pięterku. Podziwialiśmy w nim Romanę Budycką (pseudonim sceniczny Romany Szyszko), Ewę Lemańską - Marynę z "Janosika", Czesława Bogdańskiego, aktora Teatru Polskiego, Jerzego Dukaja, Mariusza Gorczyńskiego.
   Romana z wieloma znanymi i lubianymi artystami, m.in. Reginą Bielską (piosenkarką o pięknym, ciepłym głosie i wspaniałej urodzie), Boguszem Bilewskim, Zbigniewem Kanclerem, Maciejem Koleśnikiem, występowała także w kabaretach satyryka Józefa Prutkowskiego: sportowym "EL" (1970-1973) i "FRIKO" (1979-1983). Poza tym prowadziła jego wieczory autorskie. W latach 1971-1996 Romana B. w duecie z aktorem Czesławem Bogdańskim prezentowała na scenie fragmenty "Kramu z piosenkami": Bielany, Poddasze i Oleandry. W 1974 roku wymyśliła program "Najstarsze dzieci świata". Wykonywała go z różnymi aktorami: Januszem Mulewiczem, Edwardem Lachem,Januszem Ossowskim. Lata 1975-1976 w duecie scenicznym ze Zdzisławem Ratusińskim wykonywała własnego pomysłu wiązanki satyryczne: "Kierdel Show" i "Egzotyka". W 1984-1985 w kabarecie "U Wicherka" Roma bawiła publiczność m.in.parodią striptizu. Wśród wykonawców byli tam m. in. Laura Łącz, Andrzej Osęka, Andrzej Rumian, Wiktor Śmigielski, Wiktor Kolankowski z zespołem muzycznym. Plejadę polskich i zagranicznych gwiazd parodiowała Krystyna Jędrzejecka. W latach1985-1988 Romana Budycka występowała z powodzeniem w "Podwieczorkach przy mikrofonie". Swój jubileusz pięćdziesięciolecia pracy artystycznej obchodziła w ZASP-ie w 2006 roku, a 55.lecia - w listopadzie 2010r.
Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego 5 listopada 2010r. przyznał Romanie Szyszko-Budyckiej Honorową Odznakę "Zasłużony dla Kultury Polskiej".